Waterbewoners weten het als geen ander: alles rot, oxideert en scheurt. Je boot wordt aangetast door wind, water, uv-straling, zout, stof en vuil en vraagt continu onderhoud. Dus zit er niets anders op dan voorkomen dat de boel vervuilt, schoonmaken, repareren, vervangen – of zorgen dat het helemaal geen onderhoud nodig heeft.
Tekst Els Zijlstra
Onderhoudsarme materialen zijn er genoeg. Kunststof rabatdelen, composiete terrasplanken, kunstgraspatio’s… Maar al die nep mist wel het karakter van het echte werk. En bij een beetje natuurliefhebber komen imitatiematerialen er niet in.
Enter kurk. Honderd procent natuurlijk, hartstikke duurzaam en ideaal als gevelbekleding. Kurk is namelijk waterdicht, elastisch en heeft een hoge thermische isolatiewaarde, waardoor je ’s winters minder hoeft te stoken en de warmte ’s zomers buiten blijft. Een soort windjack voor je boot, dus: het houdt je warm als het koud is, droog als het nat is en koel als het warm is.
Van gevel tot isolatie
Je kunt kurk binnen én buiten gebruiken. Buiten kan het op zowel nieuwe als bestaande gevels worden aangebracht, in geëxpandeerde platen of als spuitwerk. Kies je voor platen, dan wordt het materiaal met lijm of damp-open mortel op de gevel gefixeerd en met schroeven verstevigd. Spuitkurk is een mengsel van natuurlijke kurkkorrels, acrylaatharsen op waterbasis, plantaardige oliën en pigment en wordt – zoals de naam al doet vermoeden – met een spuitmachine in drie lagen op de gevel gespoten. Daardoor is die optie weliswaar wat arbeidsintensiever en prijziger dan plaatwerk, maar daar staat tegenover dat spuitkurk gemakkelijker te repareren is en dat vlekken er eenvoudig van kunnen worden verwijderd. Bovendien kan het op vrijwel iedere ondergrond worden aangebracht: (geverfde) muren, stucwerk, beton, pvc, metaal, leien en hout.
Wie (nog) niet zijn hele gevel onder handen wil nemen, maar wel isolatievoordeel wil, kan ook binnenshuis aan de slag. Met thermische isokurkplaten kun je de vloer en wanden namelijk heel gedegen isoleren, met als bijkomend voordeel dat het geluid dempt. Vloerverwarming vormt geen enkel bezwaar. Als afwerkmateriaal doet kurk het ook uitstekend. Spuitkurk met fijne korrels levert prachtige, strakke oppervlakken op, en zorgen voor een natuurlijke en warme uitstraling. Het is er zelfs al in behangvorm. Voor de vloer is er speciaal klikkurk, waardoor het leggen een fluitje van een cent is. En misschien wel het fijnste: kurk heeft een antistatische werking en kan in zowel droge als in natte ruimtes, want vocht is voor kurk geen probleem.
(Bijna) overal te gebruiken
Nog steeds niet genoeg van kurk? Struin dan het internet maar eens af: van stoelen tot dozen en zelfs telefoonhouders, je kunt het zo gek niet bedenken of het bestaat in een kurken uitvoering. Is er iets wat níét met kurk te maken valt? Vast wel. Maar de diversiteit aan kurkproducten onderstreept duidelijk de kracht van dit bijzondere materiaal.
Waarom (geen) kurk?
Voordelen Nadelen
+ lichtgewicht – afwerking vraagt veel aandacht
+ drijvend vermogen – niet hufterproof
+ vochtregulerend – verkleurt door zonlicht
+ mos- en algen-werend
+ natuurlijk & duurzaam
Els Zijlstra is architect, oprichter en creative director van materiaalplatform Materia, en adviseert over materialen vanuit haar adviesbureau MaterialMatch. Ze woont op een woonark in Loenersloot.
