Vanaf de snelweg zie je slechts een paar boten liggen. Maar als je de haven inrijdt en voorbij het speeltuintje bent, zie je pas hoeveel het er zijn: 43 stuks, en ze zien er allemaal anders uit. ‘Iedereen zorgt hier voor zichzelf. Maar we denken wel om elkaar en om elkaars spullen.’ Alleen is er een probleem: de wachtlijst.
Tekst Renate Meijer
Er staan washokken op de wal, neergezet door de gemeente en bedoeld voor varende woonschepen zonder voorzieningen aan boord. De washokken hebben een douche, toilet en wasmachine en staan er troosteloos bij. Afgebladderd en schimmelig. In de meterkast zit één groep. Dus als je gelijktijdig een wasje draait en je haar föhnt, dan springt de zekering eruit.
Het leven in een haven
Allesbehalve troosteloos is de ark van Antje Walstra. Ze woont al bijna veertig jaar op deze plek. Haar moeder van 87 woont een boot verderop. Roelie, de dochter van Antje, woont sinds acht jaar ook weer in de haven, nadat ze twaalf jaar op de wachtlijst van de gemeente heeft gestaan. Ze vertellen me over hun leven in de haven en Antje wil graag haar boot laten zien. Bij de deur grap ik: zal ik de schoenen maar uittrekken? ‘Ja wis’ is het antwoord. Op sokken stap ik door een brandschone ark, waar werkelijk alles blinkt. En Antje houdt van goud, dat wordt me meteen duidelijk.
Ze wijst me op een foto aan de muur. ‘Dit is mijn overleden man’, zegt ze, terwijl ze even de lijst aantikt. ‘Hij was schipper en we voeren samen.’ Ze wil hier nooit meer vandaan – ‘ja, tusken seis planken, oars net’. Tussen zes planken dus, en anders niet. Haar kleindochter, die eveneens Antje heet, staat sinds kort ook op de wachtlijst. Dat kan namelijk vanaf je achttiende. Antje junior weet zeker dat ze in de haven wil blijven. Maar ze legt me ook uit (in het Fries) hoe stom het wel niet is dat ze misschien pas over vijfentwintig jaar aan de beurt is voor een eigen ligplek.
Niet overdraagbaar
Hoe zit dat precies met die gemeentelijke wachtlijst? Ik vraag het aan havenbewoner Johannes de Vries, die een nog urgenter probleem heeft dan Antje. Ik drink een bak koffie met hem aan boord van zijn ark waar hij woont met zoon Gerrit. Johannes is schipper op het IFKS-skûtsje van Sneek en woont al sinds 1980 in de haven. Op de wal staan een grote schuur met overkapping en een ‘bruin café’ in een zelfgebouwde blokhut. Die hangt vol met voetbalaccessoires. Ogenschijnlijk heeft hij alles mooi voor elkaar.
Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan: Johannes wil hier weg. Hij wil weer gaan varen. En niet alleen op zijn skûtsje, maar op een eigen varend woonschip. Probleem: als hij zijn woonark wil verkopen aan zijn zoon, mag de ark níet op de ligplaats blijven liggen. De ligplaats is volgens de ligplaatsenverordening van de gemeente Sneek niet overdraagbaar. Bij verkoop van de woonboot of overlijden van de eigenaar mag alleen de eerstvolgende van de wachtlijst zijn ligplaats innemen. Johannes moet zijn ark zonder ligplek verkopen en wegslepen uit de haven.
Zoon Gerrit – die ook op het skûtsje van Sneek vaart – staat al jaren op de wachtlijst, en al jaren op nummer achttien. Gerrit wil dolgraag op de plek van zijn vader wonen, maar dat kan dus niet. Johannes ligt er regelmatig wakker van en is de wanhoop nabij. ‘Een skûtsjeschipper stuurt en bepaalt de strategie tijdens de wedstrijd en is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen om en op het schip.’ Dat maakt zijn frustratie over het gemeentebeleid alleen naar groter.
Consequenties van afschaffen
Johannes is er al tien jaar mee bezig, samen met een advocaat. Er zijn brieven gestuurd en gesprekken gevoerd met de gemeente. Erg concreet zijn de antwoorden van de gemeente niet: ze gaan bekijken hoe ze in de toekomst ‘moeten omgaan met de juridische en financiële consequenties van het afschaffen van de wachtlijst’. Want de mensen die op de wachtlijst staan, hebben ook bepaalde rechten opgebouwd. En ‘het college zal besluiten of de gemeenteraad zal worden voorgesteld de Woonschepenverordening aan te passen’. In de eerste helft van 2018 zal hierover besluitvorming plaatsvinden, is nu de belofte.
Woon je ook op een bijzondere plek? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.
