Aan de Cas Oorthuyskade ligt-ie: de Johanna, Woonboot van het Jaar 2017. Vanbuiten lijkt het schip die titel (nu nog) niet waard, maar de binnenkant is van een heel andere orde. Kijk mee in deze eigenzinnige waterwoning.
Foto’s Luuk Kramer
Naam: Joyce (50), Evert Jan (53), Isis (17), Luna (15) en Roel (11) de Vries
Type: Kempenaar
Bruto vloeroppervlak: 180 m2
Gebouwd: 1957
Gerenoveerd: 2017
Architect: ANA Architecten, Amsterdam
Bouwer: Moed en Van Gulpen, Harlingen
Evert Jan en Joyce de Vries deden het al eens eerder: ze bouwden in 2005 hun eigen huis in IJburg. En hoewel ze daar samen met hun kinderen Isis, Luna en Roel met veel plezier woonden, begon na tien jaar het avontuur toch weer te kriebelen. ‘Het project Waterwonen Amsterdam kwam precies op het juiste moment,’ vertelt Evert Jan; in 2015 kocht het gezin een waterkavel met een open verbinding naar het IJmeer. Maar niet iedereen in het gezin zag de plannen meteen zitten – Joyce en Evert Jan moesten hun kinderen beloven dat het schip dat ze hadden gekocht een écht huis zou worden, zonder scheepse details als slaapkooien met laddertjes en kruip-door-sluip-doorgangetjes. Toegegeven: dat is ze aardig gelukt. Maar juist doordat ze hier en daar een beetje hebben gesmokkeld, komen jachtbouw en woningbouw prachtig samen in dit voormalige vrachtschip.
Van links naar rechts: Luna, Evert Jan, Joyce en Roel. Dochter Isis en poezen Knofje en Pien staan niet op de foto.
Eigenzinnig
Dankzij een intensieve samenwerking met de architect en bouwer hebben Evert Jan en Joyce van hun schip een eigenzinnig huis gemaakt waar je van kop tot kont doorheen kunt kijken. Alle woonniveaus staan met elkaar in verbinding, en de spaarzame nautische aspecten die door de mazen van het verbouwingsnet zijn geglipt krijgen de aandacht die ze verdienen. Vanuit de hal onder het stuurhuis word je bijvoorbeeld verrast door de vorm en omvang van het voormalige laadruim. De ronde patrijspoorten in het moderne interieur springen gelijk in het oog, net als de zeeg van het schip. Ook een klein stukje klinknagels met trap van de oude laadvloer laat nog wat van het vrachtschip zien. Dat ‘ontschepen’ van de kinderen is dus niet helemaal gelukt. Gelukkig.
De stuurhut is vergroot en goed geïsoleerd, waardoor het een fijne kamer met geweldig uitzicht is geworden. Het oude instrumentenpaneel komt uit de jaren zeventig. ‘Joyce en Evert Jan hebben ervoor durven kiezen om een beperkt aantal ambities heel hoogwaardig uit te voeren,’ zegt architect Marcel van der Lubbe van ANA Architecten. ‘Dat heeft geleid tot een evenwichtig eindresultaat dat nergens een compromis doet vermoeden.’
Groen
Ook als het gaat om duurzaamheid geeft de oude Johanna het goede voorbeeld. Haar stalen huid en vele ramen zijn degelijk geïsoleerd, waardoor het water op een lage temperatuur door een warmtepomp verwarmd kan worden. Het gezin kookt op inductie, en alle verlichting in het schip is led. ‘Omdat we ons elektriciteitsverbruik monitoren met een app op onze telefoon,’ vult Evert Jan aan, ‘kunnen we bovendien leren van ons eigen gedrag. En hoe cool is het om te weten dat alles wat we verbruiken opgewekt wordt door de zon?’
Avontuur
Na ruim een jaar op het schip zijn de nieuwe waterbewoners helemaal gewend aan het waterleven. Evert Jan: ‘We hebben alle seizoenen nu een keer meegemaakt. We hebben rond het schip geschaatst en gezwommen, we hebben meerkoeten uit het ei zien kruipen, en op zomeravonden heb ik samen met mijn zoon zitten vissen. Het avontuur dat we zochten, hebben we dus echt gevonden: met je gezin bij zo’n mooie stad wonen, maar tegelijkertijd ook buiten zijn – dat is gewoonweg fantastisch. Al vind ik het misschien wel het leukste dat onze kinderen, die aanvankelijk zo huiverig waren, nu misschien nog wel trotser zijn dan wij. Als we bezoekers hebben, leiden ze die rond als volleerde gidsen!’
Vanuit de keuken is er zicht op de hal en de verschillende niveaus in het schip. Aan weerszijden van de trap zitten grote trapkasten. Die herbergen aan de ene kant een installatieruimte, en aan de andere kant een wasruimte, waar de was ook kan worden opgehangen en gestreken.
Centraal in het schip bevindt zich de eiken leefkeuken van meer dan vier meter hoog. De patrijspoorten zijn zo groot dat je zowel zittend als staand mooi uitzicht hebt – vaak schilderijtjes met klinknagels, staal, touw en markeringen op schepen.
In de keuken fungeert het eikenhouten meubel als bank, en in de bibliotheek is het een dressoir met lades. Mooi detail: alle pinten lopen licht af. Het schip ligt namelijk onder een helling van één graad, waardoor het goed afschot heeft voor alle afvoeren.
De entree van de Johanna biedt een fantastische doorkijk naar de keuken. Het bankje rechts laat zien hoe optimaal de ruimte in deze woning benut wordt: eronder gaat een ruime opbergplek schuil waarin zeilen en andere vaarspullen liggen.
In het dek is een verdiept terras gerealiseerd met directe toegang naar de keuken via een patio. De terrasvloer en trap zijn gemaakt van Azobe-planken van de oude laadvloer. Op de achtergrond zie je de luchtwaterwarmtepomp. Op de bovenkant van de Johanna worden binnenkort zesentwintig zonnepanelen gelegd. Daarna is het gezin als het goed is driekwart van het jaar zelfvoorzienend in energie – zonder in te leveren op comfort.
Wil je meer informatie over de woonboot van het jaar-verkiezing? Ga dan naar www.woonbootvanhetjaar.nl. Of lees hier meer over de prijsuitreiking!
